Dopamin Hormonu, beyinde salgılanan, elektriksel mesajları ileten yani sinir hücreleri arasındaki iletişimi sağlayan, vücutta doğal olarak üretilen hormondur. Çok önemli bir hormondur, çünkü hayatımıza etkisi çok büyüktür. Halk arasında mutluluk hormonu, haz alma hormonu olarak da bilinir. Örneğin cinsel ilişkiye girdiğimizde, lezzetli bir yiyecek tükettiğimizde, örneğin çikolata, dopamin hormonu salgılarız.
Dopamin hormonu salgılandığında kendimizi iyi hissederiz. Beynimizin bu hormonun tekrar salgılanmasını istemesi sonucu haz aldığımız şeyleri tekrarlama ihtiyacı duyarız. Ödül mekanizmasında böyle önemli bir rolü olan dopamin hormonu, çeşitli bağımlılıklarda baş aktördür. Sigara, uyuşturucu kullanımı sonucu madde bağımlılığı oluşmasında dopamin hormonunun etkisi büyüktür.
Beyin saniyeler içinde vücuda milyonlarca sinyal iletir. Vücut bu sinyaller aracılığıyla çalışır. Sinir hücrelerinin yardımıyla iletilen elektrik sinyalleri, sinirlerin birleşim yerlerindeki bazı kimyasallar ile taşınır. Dopamin hormonu bu sinyal taşıyıcı nörotransmitterlerin en önemlisi sayılabilir. Bu sinyalleri taşıyarak öğrenme, uyku, kavrama (İdrak), dikkat, davranış, hafıza, haz veren ödül, hareket, duygu durumu (Ruh hali), prolaktin üretimini engelleme gibi fonksiyonların yerine getirilmesini sağlar. Dopamin hormonunun aşırı fazlalığı bazı sağlık sorunlarına yol açabilir.
Dopamin Hormonu ve Ödül Bekleyen Davranış
Dopamin haz duygusuna aracılık eder.
Haz veren durumlar esnasında salgılandığı için, kişinin haz veren işler aramasına neden olur. Haz verecek şeyler, seks, yiyecek veya uyuşturucu olabilir.
Dopamin Hormonu ve Bağımlılık
Sigara, uyuşturucu ve amfetaminler dopamin hormonunun sinir hücreleri tarafından tekrar emilimini engeller. Bu sayede sinir uçları arasında dopamin hormonu birikir. Beyin bu fazlalığı haz olarak hisseder ve bu maddelerden tekrar ister. Bu durumda bağımlılığa sebep olur.
Dopamin Hormonu ve Dikkat
Dopamin hormonu dikkati ve odaklanmayı arttırır.
Dopamin Hormonu ve Hafıza
Beyindeki dopamin hormonu düzeyleri, kısa süreli hafızanın iyileştirilmesini sağlar. Dopamin hormonu seviyesinin hassas bir aralığı vardır, fazlalığı ya da azlığı durumunda hafıza zarar görür.
Dopamin Hormonu ve Hareket
İnsan bedenindeki hareketleri beynin bazal gangliya adlı bölümü düzenler. Bu bölümün çalışabilmesi için belli miktarda dopamin hormonuna ihtiyacı vardır. Bu sebeple beyinde dopamin hormonu eksikliğinde hareketlerde gecikme ve koordinasyonsuzluk meydana gelir. Dopamin hormonunun fazlalığında ise vücutta istem dışı tekrarlanan hareketler (Tikler) görülür.
